เตเฌเว ลีรียา

รถไฟเตเฌเว โปส หมายเลข 4410 ของลีรียา ที่สถานีมูว์ลูซ (Mulhouse) ในฝรั่งเศส

เตเฌเว ลีรียา (ฝรั่งเศส: TGV Lyria) เป็นรถไฟความเร็วสูงที่ให้บริการระหว่างฝรั่งเศสกับสวิตเซอร์แลนด์ โดยใช้รถไฟของเตเฌเวให้บริการในสายต่าง ๆ มีสถานีต้นทางอยู่ที่สถานีรถไฟลียงในกรุงปารีส สู่จุดหมายใน 5 เมืองหลักของสวิตเซอร์แลนด์ มีผู้ให้บริการคือ SNCF ซึ่งถือหุ้นอยู่ร้อยละ 74 และ SBB-CFF-FFS ซึ่งถือหุ้นอยู่ร้อยละ 26 โดยอาศัยเครือข่ายรถไฟความเร็วสูงในฝรั่งเศสและเครือข่ายรถไฟในสวิตเซอร์แลนด์

ประวัติ

โลโก "La ligne de Coeur France Suisse" ที่อยู่บนรถไฟ

ในช่วงกลางปี 1961 นั้นเส้นทางรถไฟสาย ปารีส - โลซาน ได้ดำเนินการโดยทรานซ์ยุโรปเอกเพรซ(Trans Europ Express) ซึ่งในช่วงนั้นได้ทำการเดินรถไปถึงมิลานด้วย ในวันที่ 22 มกราคม 1984 ได้นำเตเฌเวระบบไฟฟ้า 3 เฟส มาทำการเดินรถแทนแต่ได้ตัดทอนเส้นทางโดยสิ้นสุดที่เมืองโลซานเท่านั้น ส่วนเส้นทางที่ไปยังเบิร์น สมัยนั้นดำเนินการโดยยูโรซิตี้

ในปี 1993 GIE(Groupement d'intérêt économique) ได้ก่อตั้งขึ้นในนาม "GIE TGV France Suisse" ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่าง SNCF และ SBB ในการทำการเดินรถไฟในเส้นทาง ปารีสไปยังเมืองโลซานและเบิร์น หลังจากนั้นในช่วงปี 1995 - 1996 ได้ทำการขยายเส้นทางจากโลซานเพื่อไปยังบรีกซึ่งเป็นเมืองที่มีรีสอร์ตสำหรับเล่นสกีในช่วงฤดูหนาว ในช่วงปี 1996 ได้เปิดเส้นทาง ปารีส-ซูริค โดยทำการเดินรถทุกวัน

ในปี 2002 ลีรียาถูกนำมาใช้เป็นครั้งแรก หลังจากนั้นปี 2007 เมื่อทางรถไฟสาย LGV Est เปิดดำเนินการได้ทำการย้ายเส้นทาง ปารีส-บาเซิน/ซูริค ไปอยู่ที่สถานี Paris-Est แทนสถานีลียง โดยช่วงนี้ได้นำ TGV POS มาให้บริการด้วย หลังจากนั้นปี 2011 ได้ย้ายเส้นทางเดินรถสองเส้นทางนี้กลับไปยังสถานีลียงหลังสร้างเส้นทางรถไฟสาย LGV Rhin-Rhône เสร็จ ซึ่งสามารถลดระยะเวลาการเดินทางได้ 30 นาที และในปีเดียวกันได้มี TGV POS ให้บริการทั้งหมด 19 ขบวน

จุดหมายปลายทาง

เตเฌเว ลีรียา มีจุดหมายปลายทางจากฝรั่งเศสไปสวิตเซอร์แลนด์ โดยมีเส้นทางดังนี้

• ปารีส - มูว์ลูซ - บาเซิล - ซูริก ใช้เวลา 4 ชั่วโมง 3 นาที
• ปารีส - มูว์ลูซ - บาเซิล ใช้เวลา 3 ชั่วโมง 3 นาที
• ปารีส - เนอชาแตล - เบิร์น - อินเทอร์ลาเคิน ใช้เวลา 5 ชั่วโมง 46 นาที (ช่วงวันปกติมีเฉพาะเที่ยวไปเท่านั้นส่วนเที่ยวกลับต้องขึ้นที่เบิร์น ส่วนเสาร์และอาทิตย์บริการเที่ยวกลับจากอินเทอร์ลาเคิน)
• ปารีส - เนอชาแตล - เบิร์น ใช้เวลา 4 ชั่วโมง 38 นาที
• ปารีส - โลซาน (- มาร์ตีญี - ฟิสพ์ - บรีก) ใช้เวลา 3 ชั่วโมง 39 นาที (เส้นทางจากปารีสไปบรีก จะใช้บริการช่วงฤดูหนาว ในวันศุกร์และเสาร์ โดยใช้เวลา 5 ชั่วโมง 49 นาที
• ปารีส - เจนีวา ใช้เวลา 3 ชั่วโมง 5 นาที
• เจนีวา - นิส ใช้เวลา 6 ชั่วโมง 23 นาที
• เจนีวา - มงเปอลีเย - Saint-Roch ใช้เวลา 3 ชั่วโมง 48 นาที

นอกจากนั้นยังมีบริการรถไฟในช่วงฤดูหนาว โดยบริการร่วมกับยูโรสตาร์ จากสถานีเซนต์แพงครัส (St. Pancras) ในกรุงลอนดอน สู่รัฐวาเลในสวิตเซอร์แลนด์

รถไฟที่ให้บริการ

รถไฟที่ให้บริการในปัจจุบัน

เตเฌเว ลีรียา ใช้ขบวนรถไฟเตเฌเวของอาลสตอม (Alstom)

รุ่น	รูปภาพ	ชนิด	ความเร็วสูงสุด		อื่น ๆ
			mph	km/h
TGV 2N2		พ่วง 2 ชั้นหลายโบกี้โดยใช้ไฟฟ้าเป็นแหล่งพลังงาน	199	320	ใช้กระแสไฟฟ้า Tri-current
TGV POS		พ่วงหลายโบกี้โดยใช้ไฟฟ้าเป็นแหล่งพลังงาน	199	320	ใช้กระแสไฟฟ้า Tri-current

หมายเหตุ กระแสไฟฟ้า Tri-current คือ

• 25 กิโลโวลต์ 50 เฮิรตซ์ กระแสสลับ(LGV ในฝรั่งเศส)
• 15 กิโลโวลต์ 16.7 เฮิรตซ์ กระแสสลับ(สวิตเซอร์แลนด์)
• 1.5 กิโลโวลต์ กระแสตรง(ฝรั่งเศส)

รถไฟที่ให้บริการในอดีต

รุ่น	รูปภาพ	ชนิด	ความเร็วสูงสุด		อื่น ๆ
			mph	km/h
TGV Sud-Est		พ่วงหลายโบกี้โดยใช้ไฟฟ้าเป็นแหล่งพลังงาน	168	270	ใช้กระแสไฟฟ้า Tri-current

การให้บริการบนรถไฟ

การนำจักรยานขึ้นรถไฟ

เตเฌเว ลีรียา อนุญาตให้นำจักรยานขึ้นไปโดยไม่ต้องถอดประกอบ โดยมีที่จัดเก็บไว้ให้

ตู้เสบียง

ในเตเฌเว และเตเฌเว ลีรียา จะมีตู้เสบียงทุกขบวนอยู่บริเวณกลางขบวนรถไฟ โดยบริการทั้งขนม อาหาร รวมไปถึงสื่อต่าง ๆ เช่น หนังสือ ดีวีดี เป็นต้น